Tác dụng của cây diệp hạ châu (cây chó đẻ) mọc hoang chữa bệnh tốt không ngờ

Cây diệp hạ châu, hay cây chó đẻ, cây chó đẻ răng cưa là vị thuốc dân gian được ngành y học cổ truyền ví là “doping của lá gan” bởi những khả năng chữa bệnh viêm gan B, xơ gan, vàng da cùng công dụng thanh nhiệt và giải độc cơ thể cực kỳ hiệu quả. Cụ thể tác dụng của cây diệp hạ châu trong chữa bệnh là gì, bài thuốc như thế nào?

>>Xem thêm: Tuyệt chiêu sử dụng trà dây chữa đau dạ dày hiệu quả số 1

Nhận biết cây diệp hạ châu ngoài tự nhiên

Cây diệp hạ châu là một vị thuốc quý ở trong Y học cổ truyền, cây có chứa nhiều thành phần kháng virus viêm gan, kháng viêm, làm tan sỏi thận và rất tốt cho sức khỏe. Chính vì thế, nó được áp dụng vào nhiều bài thuốc dân gian để hỗ trợ và điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến cây diệp hạ châu là cây gì, hình dáng ra sao và cây thường mọc ở đâu?

Vì sao gọi diêp hạ châu là cây chó đẻ?

Cây diệp hạ châu được người miền Nam gọi với cái tên cây chó đẻ. Nó còn có nhiều tên gọi khác như chó đẻ răng cưa, cây cau trời. Ngoài ra, theo như các ghi chép của giới Y học cổ truyền Trung Hoa, cây diệp hạ châu còn có tên là trân châu thảo, diệp hậu châu hay nhật khai dạ bế. Theo các nhà thực vật học, tên khoa học của cây diệp hạ châu là Phyllanthus urinaria L, thuộc họ Thầu dầu (Phyllanthaceae).

Theo lời của ông bà xưa truyền lại, người dân trong vùng thường thấy chó mẹ sau khi sinh con xong thì hay ăn cây này, sau đó vết thương của nó rất nhanh lành và mau lấy lại sức. Từ đó, cái tên “cây chó đẻ”  được dùng để đặt cho cây thuốc này.

Trong nông nghiệp, cây chó đẻ là loại cỏ dại cứng đầu nhưng trong Đông y, cây thuốc này là vị cứu tinh của hàng triệu lá gan trên thế giới.

Cách nhận biết cây diệp hạ châu

Ở mỗi vùng hay thậm chí trong một vùng thì cây chó đẻ răng cưa đã có sự khác biệt về hình thái. Thực tế, trong tự nhiên diệp hạ châu có loại thân xanh và thân đỏ. Cây chó đẻ thân đỏ mới có tác dụng điều trị các bệnh lý về gan và được gọi là bằng cái tên là cây chó đẻ răng cưa.

Cây chó đẻ răng cửa thuộc loài cây thân thảo, sống lâu năm, cây có chiều cao trung bình khoảng tầm 50cm – 70cm. Thân cây thường trơn nhẵn, rất ít khi cây phân nhánh, cành ngắn và mỏng, lớp vỏ của cây thường có màu xanh hoặc đỏ.

Lá cây chó đẻ răng cưa có hình trứng thuôn hoặc hình bầu dục, chúng thường mọc so le hoặc đối nhau với những phiến lá mỏng có răng cửa nhỏ. Mặt lá trên có màu xanh lục nhạt nhưng mặt dưới lại có màu xám nhạt, cuống lá ngắn.

Hoa của cây chó đẻ thường mọc ra từ kẽ lá, đều là hoa đơn tính và có cuống ngắn; hoa đực gồm có 6 lá và 3 chỉ nhị ngắn; hoa cái cũng có 6 lá nhưng có hình bầu dục.

Quả của cây có hình cầu và thường mọc trĩu xuống, vỏ thì có lớp gai nhỏ có 3 cạnh hơi dẹt. Mùa cây đơm hoa thường rơi vào khoảng tháng 6 và mùa kết quả thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 9.

Cây diệp hạ châu mọc ở đâu?

Cây chó đẻ răng cưa bắt nguồn từ những quốc gia thuộc khu vực Châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia, Lào, Malaysia, Nhật Bản. Ngoài ra, cây chó đẻ còn xuất hiện tại các cường quốc Nam Mỹ, Ấn Độ.

Ở Việt Nam, cây thường mọc hoang trong ruộng đồng, bụi rậm hay trên các bãi đất trống.

Các thành phần của cây diệp hạ châu

Theo như Y học cổ truyền, cây răng cưa có vị ngọt dịu, hơi đắng, bình ổn, tính mát. Bên cạnh đó, qua các báo cáo nghiên cứu y khoa hiện đại, cây còn chứa vô số những hợp chất quý như cặp bài trùng alkaloid và flavonoid gồm phyllanthin, , tamin, phyltetralin, niranthin,… có tác dụng kháng viêm, chống khuẩn và nhờ đó giúp hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan siêu vi vô cùng hiệu quả.

Tác dụng chữa bệnh của cây diệp hạ châu

Theo các nghiên cứu khoa học cho thấy, cây diệp hạ châu có chứa những hợp chất như hypophyllanthin và phyllanthin. Những chất này có tác dụng giúp bảo vệ và hồi phục chức năng của gan, bảo vệ cho lá gan được khỏe mạnh. Đồng thời, lá của cây diệp hạ châu còn có thể điều trị mụn nhọt, mề đay hoặc sỏi thận.

1. Cây diệp hạ châu chữa viêm gan B

Có thể nhiều người chưa biết, bệnh viêm gan siêu vi B là một chứng bệnh được gây ra bởi virus viêm gan B (HBV). Theo số liệu thống kê của WHO, ở Mỹ có đến 4,9% người mắc phải căn bệnh này. 

Ngay cả ở Việt Nam, ngày càng nhiều người mắc bệnh viêm gan B do thói quen sinh hoạt hằng ngày hoặc do di truyền từ trong gia đình. Nếu như không điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Theo các chuyên gia hàng đầu, tác nhân gây ra bệnh viêm gan hoặc phá hoại tế bào gan thường phát triển từ quá trình peroxide lipid ở màng của tế bào. Chính vì thế, chúng ta cần phải bảo vệ tế bào gan nhờ vào sự ức chế của quá trình này thông qua những dược liệu có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa mạnh, chẳng hạn như diệp hạ châu

Đã có hàng triệu lá gan đã được cứu sống nhờ uống cây chó đẻ hằng ngày. Điều này được chứng minh cả trong Đông y và y học hiện đại. 

2. Cây diệp hại châu chữa sỏi thận

Nghiên cứu khoa học của trường Đại học Y Paulist ở Brazil đã công bố, trong thành phần dược chất của cây chó đẻ có khả năng làm vỡ những tinh thể calcium oxalate hình thành nên sỏi thận.

Tác dụng này đã được thực nghiệm trên những con chuột trắng bị sỏi thận và sau 3 tháng thì sỏi đã tan đáng kể. Ngoài ra, vị thuốc còn có tác dụng lợi tiểu, tiêu viêm giúp tăng tiết mật ở ống mật và ở vùng sinh dục tiết niệu.

3. Tác dụng của cây diệp hạ châu hỗ trợ điều trị tiểu đường

Theo một thực nghiệm vào những năm 1995, khi cho người bênh tiểu đường uống Phyllanthus niruri (một chiết xuất của cây chó đẻ răng cưa), thì đường huyết của họ sau 10 ngày đã giảm đáng kể.

Thực nghiệm này cho chúng ta thấy, dược liệu này có khả năng làm giảm đường huyết một cách hiệu quả. Qua đó, có tác dụng giúp hỗ trợ điều trị căn bệnh tiểu đường rất tốt.

4. Tác dụng của cây diệp hạ châu giúp lợi tiểu

Ở nước ta, cây diệp hạ châu này sớm đã được đưa vào sử dụng như một vị thuốc lợi tiểu. Các bệnh nhân ở Viện Đông Y Hà Nội (nay là bệnh viện y học cổ truyền trung ương) là những người đã được sử dụng sớm nhất. Kết quả đã cho thấy, hầu hết bệnh nhân đều đi tiểu một cách dễ dàng sau khi sử dụng vị thuốc này.

Ngoài ra, những bệnh có liên quan đến hệ bài tiết như: viêm đường tiết niệu, sỏi mật, sỏi thận cũng được điều trị bởi chiết xuất từ cây diệp hạ châu này.

5. Cây diệp hạ châu có tác dụng giảm đau, kháng viêm

Dựa vào những hành động của chó mẹ sau khi ăn xong lá cây thì lập tức lành vết thương sau khi đẻ. Con người đã ứng dụng điều này vào y học để bào chế ra các loại thuốc giảm đau, kháng viêm trên người.

Trên thực tế cho thấy, những chiết xuất từ lá chó đẻ giúp giảm đau mạnh gấp 4 lần so với morphin (loại thuốc giảm đau thường dùng trong phẫu thuật).

Chính vì thế, khi bị các chấn thương hoặc viêm nhiễm ngoài da, ta chỉ cần giã cây thuốc lấy nước cốt. Sau đó thì bôi lên vết thương sẽ có tác dụng giúp sát khuẩn và làm giảm đau nhanh chóng.

6. Tác dụng của cây diệp hạ châu trị mụn

Thật bất ngờ là cây diệp hạ châu cũng có tác dụng trị mụn khá tốt. Chỉ cần lấy vài lá chó đẻ răng cưa rồi giã nát với nụ đinh hương và một ít muối hột. Sau đó, vắt lấy nước cốt đắp lên chỗ mụn bị viêm, sưng đau.

Làm đi làm lại từ 4-5 ngày thì sẽ thấy chỗ mụn kia không còn sưng đau và làm mủ nữa. Với tác dụng kháng viêm và diệt khuẩn của lá chó đẻ giúp vết thương mau lành do mụn bọc, mụn mủ gây ra một cách nhanh chóng.

7. Công dụng của cây diệp hạ châu chữa sốt rét

Trước kia, ông bà ta thường dùng cây chó đẻ răng cưa để chữa bệnh sốt rét do chúng rất dễ tìm. Người ta thường phối hợp nó với hà thủ ô, dây gắm, dây cóc, sài hồ, lá mãng cầu xiêm để hạ sốt.

Uống nước sắc của vị thuốc này có tác dụng làm hạ cơn sốt hiệu quả sau 2 giờ. Để hạ cơn sốt nhanh hơn, người ta thường sắc nước thuốc cô đặc lại rồi chia ra nhiều lần để uống.

Cách dùng cây diệp hạ châu

Theo Đông y, cây diệp hạ châu là một loại dược liệu có vị ngọt dịu pha chút đắng nhưng có tính mát và bình ổn thường được dùng nhiều trong các bài thuốc chữa bênh viêm gan và men gan cao.

Ngoài ra, do có tác dụng giúp lợi tiểu, giải độc và sát trùng nên được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian để chữa bệnh về đường tiết niệu, đường ruột và một số chứng bệnh ngoài da. Dưới đây là một số cách dùng cây diệp hạ châu tổng hợp lại theo kinh nghiệm của ông bà ngà xưa.

Chữa viêm gan siêu vi

Bài thuốc thứ 1: 

• Dùng 20g cây chó đẻ răng cưa sao vàng đến khi khô rồi cho vào nồi đun với 3 lần nước, cứ mỗi lần đun với 300ml trong 15 phút. 
• Tiếp đến, ta trộn 3 lần nước lại với nhau và cho thêm đường uống cho đỡ đắng. Chia làm 3 – 4 lần uống trong ngày, sử dụng liên tục trong vòng 1 tháng rồi đi xét nghiệm HBsAg(-).

Bài thuốc thứ 2: 

• Chuẩn bị: 30g cây chó đẻ răng cưa, 30g cà gai leo, 10g sài hồ, 12g nhân trần, 10g hạ khô thảo, 8g chi tử.
• Đem rửa sạch tất cả rồi cho vào nồi đun cùng với 1 lít nước và để uống trong ngày. Chia làm nhiều lần uống, uống mỗi ngày 1 thang.
• Sử dụng liên tục trong vòng 1 đến 2 tháng sẽ thấy hiệu quả rõ rệt. 

Hỗ trợ điều trị ung thư gan

Riêng đối với bệnh nhân ung thư, cần kết hợp cây chó đẻ với các vị thuốc có dược tính mạnh hơn để có hiệu quả:

• Chuẩn bị: 20g mỗi vị cây chó đẻ răng cưa, cà gai leo, cây an xoa, bán chi liên và bạch hoa xà.
• Sắc chung với 1 lít nước, chia ngày uống 2 lần, dùng đều đặn mỗi ngày và luôn giữ tinh thần lạc quan, ăn uống khoa học để sớm đẩy lùi ung thư. 

Trị bệnh ngoài da, mụn nhọt

Các bệnh ngoài da hay mụn nhọt là những tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ khi thời tiết oi bức và nóng nực. Tình trạng viêm da hay mụn mưng mủ cũng có thể sẽ khiến trẻ bị sốt do bị nhiễm trùng vết thương. Để giải quyết tình trạng này, các bà mẹ nên làm như sau:

• Hái 1 nắm lá cây chó đẻ tươi, rửa sạch và cho vào cối giã nhuyễn với ít muối hột.
• Tiếp theo, cho vào khăn mỏng để vắt nước cốt uống, còn phần bả có thể dùng để đắp lên vết thương. Thực hiện 3 – 5 ngày thì sẽ khỏi.

Chữa sỏi thận

Cây diệp hạ châu còn có khả năng làm tăng tiết mật, lợi tiểu giúp phá vỡ các tinh thể calcium oxalate một cách rất hiệu quả. Vì thế, nếu mới phát hiện bị sỏi thận, sỏi mật, người bệnh nên áp dụng bài thuốc:

• Dùng 25g cây diệp hạ châu rửa sạch xong rồi cho vào nồi nấu với 2 lít nước. Chia làm nhiều lần uống trong ngày và uống trong vòng 2 tháng.
• Khi uống thuốc mà có cảm giác đầy bụng thì nên sắc kèm với 3 lát gừng tươi để uống.
• Kết hợp thêm cây râu mèo, kim tiền thảo, nhọ nồi hoặc cây cỏ xước để tăng hiệu quả làm tan sỏi, sắc nước uống như bình thường.
• Lưu ý: Bài thuốc này chỉ áp dụng cho sỏi còn nhỏ và lúc mới phát hiện còn nếu sỏi quá lớn thì cần đến bệnh viện kiểm tra ngay để giải quyết kịp thời.

Bài thuốc trị nổi mề đay từ cây diệp hạ châu

Khi bị nổi mề đay, bạn chỉ cần dùng 1 nắm lá cây chó đẻ tươi, hoặc kết hợp thêm một nắm lá đơn đỏ (đơn lá đỏ) càng tốt, rửa sạch cả hai rồi cho vào cối giã nhuyễn, sau đó đắp lên vùng bị chàm hoặc mề đay. Thực hiện 3 – 4 lần/ngày và trong vòng 1 tuần sẽ khỏi ngay.

Một số chứng bệnh khác thường dùng cây diệp hạ châu

Cây diệp hạ châu được ví như một liều thuốc doping cho lá gan nhờ những tác dụng tuyệt vời mà nó mang lại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều công dụng chữa bệnh của nó mà có thể bạn chưa biết. Một số bài thuốc dân gian từ cây chó đẻ răng cưa mà người bệnh có thể tham khảo và áp dụng dễ dàng:

• Chữa mắt đau sưng đỏ, đái ra máu, đi ngoài ra nước:

Sử dụng cây chó đẻ răng cưa 4g, xuyên tâm liên 5g, cây nhọ nồi 5g. Tất cả dược liệu phơi khô xong rồi cho vào cối xay nhuyễn, dùng bột thuốc pha với nước ấm để uống 3 lần/ngày.

• Chữa sản hậu ứ huyết:

Phụ nữ sau khi sinh thường ứ đọng những máu huyết, khí hư trong tử cung và không ra hết, rất hôi và khó chịu. Các mẹ cần dùng 20g cây chó đẻ khô, rửa sạch rồi cho vào ấm sắc nước uống. Uống trà cây chó đẻ mỗi ngày thì chất uế sau sinh sẽ được xổ ra ngoài nhanh chóng.

• Chữa tưa lưỡi ở trẻ em:

Dùng cây chó đẻ giã nhuyễn sau đó vắt nước cốt rồi dùng nước này để rơ lưỡi cho bé 3 lần/ngày thì sẽ nhanh chóng hết. 

• Chữa mụn nhọt sưng đau:

Mụn nhọt mưng mủ gây nhiễm trùng trên da cũng là tình trạng báo động vì có thể gây hoại tử ở vùng da đó. Người bệnh cần hái một nắm lá cây chó đẻ tươi, rửa sạch, giã nhuyễn rồi đắp lên vùng da bị mụn nhọt. Thực hiện liên tục đến khi nó biến mất.

Có nên dùng diệp hạ châu để phòng bệnh không?

Theo y học cổ truyền, cây diệp hạ châu có tính mát, vị đắng, được xếp vào nhóm thảo dược có tác dụng thanh nhiệt và giải độc, cải thiện chức năng gan và giúp hỗ trợ chữa các bệnh về gan. Do đó, nó được xem là thuốc trị bệnh chứ không phải thuốc bổ. 

Hiện nay, chỉ mới có công dụng hỗ trợ điều trị chứ chưa có nghiên cứu nào về tác dụng phòng bệnh của cây chó đẻ. Do đó, nếu hoàn toàn khỏe mạnh, bạn nên uống cây chó đẻ một lượng vừa phải.

Những lưu ý khi dùng cây diệp hạ châu

Vị thuốc cây chó đẻ nói chung lành tính, phù hợp với tất cả mọi người. Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý:

• Trong cây diệp hạ châu có chất kháng sinh nên không được lạm dụng và sử dụng kéo dài, đặc biệt là khi không có bệnh lý về gan, vì sẽ dễ bị phá huyết hồng cầu, dẫn đến suy giảm hệ miễn dịch, hại gan,…
• Người có thể trạng mang tính hàn, sợ lạnh, hay bị lạnh bụng, đầy bụng đi ngoài nên tham khảo tư vấn thầy thuốc trước khi sử dụng. 
• Diệp hạ châu có khả năng làm các cơ trơn mạch máu tử cung co bóp mạnh. Vì thế, không nên dùng cho phụ nữ mang thai.
• Nên phối hợp cây diệp hạ châu với các vị thuốc khác để đạt hiệu quả cao.

Như vậy, cây diệp hạ châu hay cây chó đẻ răng cưa chính là “cứu tinh” của lá gan, nhiều người đã thoát khỏi nỗi lo về bệnh gan nhờ vị thuốc kỳ diệu này. Đây là cây thuốc mọc hoang rất dễ tìm, bạn có thể tìm thấy nó ngay trong chính vườn nhà. 

Trên đây là một số thông tin xung quanh vị thuốc cây chó đẻ. Mọi người nên đọc và tìm hiểu kỹ trước khi tận dụng cây thuốc này, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, mời bạn để lại bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp.

>>Xem thêm video: Bệnh gan có nên dùng trà “cây chó đẻ”