Cây chùm ngây vừa là món ăn ngon vừa mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ những đặc tính như chống ôxy hóa, chống viêm và tác dụng giảm cholesterol. Đây có thể xem là một “siêu thực phẩm” cực kỳ tốt cho sức khỏe.
>>Xem thêm: [Bật mí] 14 công dụng chữa bệnh của Rau ngót không phải ai cũng biết
Cây chùm ngây là cây gì?
Cây chùm ngây hay còn gọi cây ba đậu dại Moringa oleifera là loài thực vật thân gỗ xuất hiện phổ biến nhất trong chi Chùm ngây (tên khoa học là Moringa) thuộc họ Chùm ngây (Moringaceae).
Cây chùm ngây còn có nhiều tên gọi khác nữa là: cây cải ngựa (do rễ non của cây này có vị của cây cải ngựa và mù tạt), cây dùi trống (do thân và quả cây giống với dùi trống), cây dầu bel (do dầu ép từ hạt cây chùm ngây được bán với tên gọi bel-oil).
Cây chùm ngây óng chuốt và không có gai. Lá chùm ngây là lá kép dài 30 – 60cm, hình dáng giống lông chim, có màu xanh mốc; lá chét dài từ 12 – 20mm, hình quả trứng, mọc đối nhau và có khoảng 6 – 9 đôi.
Ở nước ta, cây chùm ngây là loài cây duy nhất thuộc chi Chùm ngây được phát hiện đã mọc hoang lâu đời ở nhiều nơi gồm: vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc, Ninh Thuận, Bình Thuận, Thanh Hóa,…
Cây chùm ngây được biết đến và sử dụng từ hàng ngàn năm trước ở những nước có nền văn minh cổ đại như: Ý, Hy Lạp, Ấn Độ.
Giá trị dinh dưỡng của cây chùm ngây
Cây chùm ngây chứa hơn 90 chất dinh dưỡng tổng hợp bao gồm 7 loại vitamin, 18 loại axít amin, 46 chất chống oxy hóa, 6 loại khoáng chất cùng một liều lượng lớn chất chống viêm nhiễm và kháng độc tố, các chất giúp ngăn ngừa và điều trị ung thư, u xơ tiền liệt tuyến, các chất kháng sinh, các chất giúp hỗ trợ ổn định huyết áp, giảm cholesterol, bảo vệ gan.
Mọi bộ phận của chùm ngây đều chứa những khoáng chất quan trọng, giàu đạm, axít amin, vitamin, beta-caroten cùng nhiều hợp chất phenol. Cây chùm ngây còn cung cấp hỗn hợp nhiều hợp chất như zeatin, quercetin, alpha-sitosterol, kaempferol và caffeoylquinic acid.
Lá chùm ngây chứa nhiều dưỡng chất hơn so với quả và hoa, tính theo trọng lượng. Trong đó vitamin C cao hơn so với quả cam 7 lần, vitamin A cao hơn so với cà rốt 4 lần, canxi gấp 4 lần so với sữa, sắt gấp 3 lần so với cải bó xôi, đạm gấp đôi so với sữa chua và potassium thì gấp 3 lần so với quả chuối.
Chùm ngây là một trong những loài cây hữu dụng bậc nhất trên thế giới, do toàn bộ các bộ phận của nó, từ lá, hoa, quả, hạt, rễ, thân đều dùng làm thức ăn hoặc phục vụ cho những mục đích khác.
Lợi ích của cây chùm ngây
1. Giảm cholesterol
Sử dụng hạt cây chùm ngây thường xuyên có thể hỗ trợ giảm lượng cholesterol trong máu, lý do là hạt của loại cây này có khả năng hạ thấp mật độ lipoprotein trong cơ thể.
2. Điều trị rối loạn về giấc ngủ
Lá cây chùm ngây có thể điều trị bệnh rối loạn giấc ngủ một cách hiệu quả bằng cách ngâm lá cây chùm ngây trong khoảng 15 phút với nước ấm và uống trước khi đi ngủ.
3. Cây chùm ngây hỗ trợ điều trị táo bón
Cây chùm ngây vốn giàu chất xơ nên có thể giúp cải thiện cho hệ tiêu hóa. Những người gặp các vấn đề về tiêu hóa và táo bón có thể thử sử dụng cây chùm ngây.
4. Hạ huyết áp
Theo nghiên cứu khoa học, cây chùm ngây có khả năng hạ huyết áp. Tuy nhiên, lời khuyên là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
5. Hạ đường huyết
Một nghiên cứu từ năm 2014 chỉ rõ, hạt của cây chùm ngây giúp giảm lượng đường trong máu, hỗ trợ tốt việc điều trị tiểu đường. Trong y học cổ truyền của nước Thái, cây chùm ngây thường được sử dụng như thuốc trợ tim.
6. Phòng ngừa ung thư, bệnh thoái hóa điểm vàng và chứng xơ nang
Lá của cây chùm ngây chứa đến 46 loại chất chống oxy hóa, nhất là vitamin A và vitamin C. Đây là những chất chống oxy hóa cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe chúng ta. Các chất chống oxy hóa này có khả năng trung hòa những tác động mang tính tàn phá của các gốc tự do. Qua đó, bảo vệ cơ thể khỏi căn bệnh ung thư cũng như các loại bệnh thoái hóa, đặc biệt là thoái hóa điểm vàng và bệnh xơ nang.
7. Ngăn ngừa loãng xương
Với hàm lượng canxi và magie vô cùng phong phú, cây chùm ngây chính là một trong những loài thực vật có tác dụng cực kỳ tốt cho xương.
8. Tốt cho da
Cây chùm ngâ có chứa cytokinin (Moringa YSP). Đây là một loại kích thích tố thực vật được sản sinh ra để phân chia tế bào và tăng trưởng, giúp ích trong việc làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào.
9. Nguồn dinh dưỡng quý giá cho trẻ sơ sinh và mẹ vừa mới sinh con
Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới ngày càng chú ý hơn đến công dụng của chùm ngây. Loài cây này đã vượt ra khuôn khổ của một loại rau thông thường, bắt đầu được sử dụng một cách rộng rãi và đa dạng trong công nghệ mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng và nước giải khát dinh dưỡng.
10. Chống suy dinh dưỡng trẻ em
Những nước đang phát triển sử dụng cây chùm ngây như một dược liệu để kết hợp chữa bệnh như: phòng và trị bệnh đái tháo đường, ung thư, thiếu máu, tim mạch, còi xương, kinh phong, viêm nhiễm, sưng tấy, mỡ máu, lão hóa, ung loét, đau dạ dày, ngừa thai, suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể, trị chứng bất lực và tăng cường khả năng ham muốn tình dục.
Bài thuốc dùng ngoài: giã nát lá chùm ngây và đắp lên vết thương có thể giúp trị sưng và ung nhọt. Lá chùm ngây cũng có thể trộn đều với mật ong rồi đắp lên mắt trị sưng đỏ.
11. Giúp lọc nước
Ngoài ra, hạt chùm ngây còn có tác dụng lọc nước. Hạt có chứa nhiều hợp chất “đa điện giải” tự nhiên có thể dùng làm chất kết tủa để làm trong nước.
Tại các vùng ô nhiễm nơi nông thôn nghèo châu Á, châu Phi, hạt của chùm ngây thường được nghiền nát hòa để vào nước, để lắng, các chất cặn bẩn sẽ bị loại bỏ hoàn toàn. Nước sạch này còn được sát khuẩn do tác dụng của chất dầu cay trong hạt, nên có thể dùng ngay làm nước uống.
Lưu ý khi dùng chùm ngây
Phụ nữ mang thai không nên ăn chùm ngây vì trong rau chùm ngây có chất alpha – sitosterol có khả năng làmco cơ trơn tử cung và dẫn đến sảy thai.
Nấu canh rau chùm ngây chỉ cần nấu vừa chín tới để bảo tồn tối đa dưỡng chất,, Không cần ăn nhiều rau vì lượng dinh dưỡng có trong rau vốn rất cao, nên nêm ít gia vị, không cần đến mì chính vì rau chùm ngây đã sẵn vị ngọt đậm tự nhiên.
>>Xem thêm video: Cách làm trà chùm ngây tại nhà
