Bên cạnh những giá trị văn hóa từ bao đời, cây sen nói chung cũng như hạt sen nói riêng còn có giá trị dinh dưỡng tuyệt vời và tác dụng chữa bệnh lớn lao mà không phải ai cũng biết. Vậy ăn hạt sen có tác dụng gì, ăn nhiều hạt sen có tốt không, cách bảo quản thế nào và đặc biệt lợi ích của nó đối với bà mẹ và trẻ em ra sao? Bài viết dưới đây sẽ bật mí tất cả cho bạn.
>>Xem thêm: Củ sen là gì? 11 lý do củ sen được gọi là “báu vật” mùa thu tốt hơn cả nhân sâm
Hạt sen là gì?
Hạt sen là hạt của những loài cây thuộc chi Sen, chúng nằm bên trong đài sen. Sau khi hoa sen tàn, đài sen sẽ được thu hoạch về để lấy hạt. Khi bóc vỏ ra bạn sẽ được hạt sen. Hạt sen thường được dùngở cả 2 dạng, hạt sen tươi và hạt sen khô với giá trị dinh dưỡng ẩn chứa bên trong rất lớn.
Nguồn dinh dưỡng tuyệt vời từ hạt sen
Gói gọn trong hạt sen nhỏ bé là những chất dinh dưỡng to lớn vô cùng đáng quý. Hạt sen cung cấp nhiều năng lượng và những dưỡng chất thiết yếu như tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất như vitamin B2 (riboflavin), phốt pho, kali, canxi, natri, magie,… và không hề chứa cholesterol.
Trong mỗi 100 gr hạt sen gồm có:
| CHẤT DINH DƯỠNG | TRONG 100Gr | CHẤT DINH DƯỠNG | TRONG 100G |
|---|---|---|---|
| Năng lượng | 372 Kcal | Niacin | 429 mg |
| Carbohydrate | 28 g | Photpho | 168 mg |
| Chất xơ | 8g | Axit pantothenic | 228 mg |
| Đồng | 094 mg | Protein | 13 g |
| Canxi | 44 mg | Kali | 367 mg |
| Sắt | 95 mg | Riboflavin | 04 mg |
| Folate | 28 mg | Pyridoxin | 169 mg |
| Magie | 56 mg | Thiamin | 171 mg |
| Kẽm | 28 mg | Natri | 1 mg |
| Mangan | 621 mg | Nước | 77 g |
Ăn hạt sen có tác dụng gì?
Với một nguồn dinh dưỡng dồi dào, hạt sen trở thành món ăn bổ dưỡng cho tất cả mọi thành viên trong gia đình. Từ ông bà đến bố mẹ, anh chị em hay bà bầu, trẻ nhỏ, đều có thể đón nhận những dưỡng chất quý giá và có lợi sức khỏe từ hạt sen.
Các lợi ích về sức khoẻ của hạt sen
Cung cấp nhiều năng lượng
Hạt sen có thể ăn tươi hoặc ăn khô. Hạt sen tươi vị ngọt thanh, còn hạt sen khô giòn thơm, và thường sẽ ngon hơn khi nướng. Trong mỗi 10gr hạt sen tươi sống có khoảng chừng 89 calo; nhưng ở hạt khô thì lên ến 372 calo.
Năng lượng do hạt sen cung cấp chủ yếu đến từ nguồn protein và carbohydrate bên trong hạt, mạnh mẽ không kém cạnh các loại hạt khác như hạt điều, hạt dẻ, hạt óc chó,…
Hạt sen giúp đẩy lùi lão hóa
Nếu bạn sử dụng hạt sen thường xuyên, dinh dưỡng trong hạt sen sẽ bắt đầu làm trẻ hóa tế các bào da của bạn. Bởi hạt sen có chứa nhiều loại vitamin và dồi dào những enzyme giúp thúc đẩy hồi phục lượng protein bị thiếu, đặc biệt là collagen – một loại protein đứng đầu về công dụng “cải lão hoàn đồng”. Đó cũng chính là lý do loại hạt này có trong thành phần của các loại kem dưỡng da để mang lại những tác dụng tương tự.
Hạt sen tốt cho sức khỏe răng miệng
Nhiệt miệng, loét miệng và chảy máu chân răng là những vấn đề răng miệng bạn thường gặp nhất. Nhưng chỉ cần bổ sung hạt sen vào chế độ ăn uống, bạn sẽ hạn chế được tình trạng này và làm dịu phần nướu bị kích ứng do vệ sinh răng miệng không đúng cách. Lý do là trong hạt sen có các thành phần mang đặc tính chống viêm tự nhiên như flavonoid và kaempferol.
Hạt sen chữa bệnh đau đầu
Trong hạt sen có chứa nhiều protit và gluxit cùng các vitamin nhóm C, nhóm B nên ăn hạt sen sẽ có tác dụng tốt trong điều trị bệnh đau đầu, nhất là chứng đau nửa đầu.
Tăng cường sức khỏe người già và phụ nữ sau sinh
Do nhiều dưỡng chất, đặc biệt là thành phần chống oxy hóa mà loại hạt này có tác dụng tăng cường sức khỏe rất tốt, nhất là người già và mẹ sau sinh. Trong đó, tình trạng suy giảm trí tuệ của người lớn tuổi cũng được cải thiện bằng những món ăn làm từ hạt sen.
Ngoài ra, sau khi sinh, nếu chị em muốn nhanh chóng lấy lại vẻ đẹp và độ săn chắc của vòng một thì có thể sử dụng các món ăn từ hạt sen, đặc biệt là món chè hạt sen đậu nành kết hợp táo đỏ, nhân sâm.
Trẻ ăn hạt sen có tốt không?
Ngoài những công dụng chung, đối với từng đối tượng đặc biệt hạt sen có tác dụng gì? Đó cũng là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc. Đầu tiên hãy cùng Vườn Nhiên tìm hiểu về những lợi ích tốt đẹp mà hạt sen mang lại cho trẻ em.
Bồi bổ sức khỏe
Nhờ vào nguồn “năng lượng sạch” mà hạt sen cung cấp, các mẹ có thể nấu những món ngon từ hạt sen để tẩm bổ khi bé yêu bị ốm. Hoặc chỉ đơn giản là thêm hạt sen vào thực đơn hàng tuần để bổ sung dưỡng chấ thiết yếu cho bé.
Cung cấp nguồn canxi dồi dào giúp bé cao lớn
Hạt sen được ví như một “cường quốc canxi” do lượng vi chất này chiếm đến hơn 40% trọng lượng của hạt sen. Chính nhờ vậy mà hạt sen có thể duy trì mức canxi cần thiết cho trẻ, giúp ích cho việc phát triển xương và răng. Bổ sung những món ăn từ hạt sen cũng tương tự như việc cho bé uống sữa để xương chắc khỏe, cao lớn.
Món ăn vặt lành mạnh lý tưởng
Thay vì để bé ăn kẹo, bánh snack hay những đồ ăn nhan không tốt cho sức khỏe, các mẹ có thể làm những món ăn vặt lành mạnh bổ dưỡng cho bé yêu từ hạt sen. Nấu chè hạt sen, làm mứt hạt sen hay đơn giản là rang, sấy khô hạt sen để ăn như ăn hạt điều rang, đậu phộng rang, … cũng đem lại những giá trị dinh dưỡng gấp bội mà không lo bé bị béo phì hay tiểu đường. Thật lý tưởng đúng không nào?
Tăng cảm giác thèm ăn và tốt cho tiêu hóa
Bé mắc chứng biếng ăn, cơ thể gầy yếu hoặc bị tiêu chảy kéo dài là những nỗi lo của rất nhiều bà mẹ có con nho, đặc biệt là các mẹ trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm chăm con. Hạt sen với hàm lượng của chất làm se tự nhiên (astringent) dồi dào có khả năng mang lại cảm giác ngon miệng hơn cho trẻ. Thêm vào đó, vitamin và những khoáng chất trong hạt sen còn có thể chữa trị các chứng tiêu chảy, khó tiêu, nôn mửa ở bé, giúp cho hệ tiêu hóa trở nên khỏe mạnh.
Ngoài việc bổ sung hạt sen vào thực đơn của bé, các mẹ có thể tham khảo bài thuốc dân gian sau: Trộn đều khoảng 200gr hạt sen đã sấy khô và 200gr gạo tẻ rang vàng, sau đó xay thành bột mịn. Mỗi ngày nấu cho bé ăn từ 6 đến 8gr lúc đói, có thể chia thành nhiều lần.
Phụ nữ mang thai ăn hạt sen có tốt không?
Cả hạt sen tươi và hạt sen khô đều có giá trị dinh dưỡng cao, rất hữu ích cho mẹ bầu và sự phát triển của em bé trong bụng mẹ. Hạt sen không những giúp mẹ bầu bổ sung dinh dưỡng mà còn là vị thuốc an thai tuyệt vời.
An thai, ngừa sảy thai quen dạ
Nếu biết bổ sung hạt sen vào thực đơn hằng ngày một cách hợp lý, các mẹ bầu sẽ sở hữu bài thuốc an thai từ thiên nhiên cực kỳ hiệu quả. 3 trong số các bài thuốc an thai phổ biến từ hạt sen bạn có thể tham khảo là:
Cách 1: Nấu cháo gạo nếp hạt sen kết hợp rễ cây gai, ăn 1 lần/tháng
Cách 3: Nấu cháo gạo tẻ với hạt sen và thịt gà mái đen để ăn vừa an thai vừa bổ sung dinh dưỡng cho bé.
Cách 3: Tán mịn hạt sen (đã loại bỏ tâm sen, bóc vỏ) và củ mài theo tỉ lệ 1:2. Dùng uống 2 lần/ngày lúc đói, mỗi lần tầm 5 thìa cà phê sẽ hạn chế được tình trạng sảy thai quen dạ và giúp cho thai nhi phát triển tốt.
Tốt cho sự phát triển của hệ thần kinh và trí não
Với hàm lượng dinh dưỡng vô cùng phong phú, đặc biệt là riboflavin (B12) và acid folic (folate) – thành phần thiết yếu trong quá trình tổng hợp DNA và sự phân chia tế bào, hạt sen tích cực góp phần hình thành và phát triển trí não, hệ thần kinh, khả năng tư duy của bé ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ.
Tốt cho đường huyết và hệ tim mạch
Hạt sen tươi chứa rất nhiều vitamin B, chất xơ mà lại ít calo. Những đặc điểm này sẽ giúp mẹ bầu giảm thiểu lượng đường trong máu, giúp phòng tránh bệnh tiểu đường thai kỳ. Hơn nữa, hàm lượng natri thấp và hàm lượng magie cao là một tỉ lệ khoáng chất vô cùng lý tưởng có lợi cho hệ tim mạch của con người, đặc biệt là phụ nữ mang thai.
Kiểm soát huyết áp
Tâm sen là phần phôi được tìm thấy ở bộ phận lõi của hạt sen. Tâm sen chứa rất nhiều vitamin cùng với thành phần isoquinoline và alcaloid có tác dụng kiểm soát lưu lượng máu trong cơ thể, tức là kiểm soát huyết áp của mẹ bầu.
Kiểm soát cân nặng
Hạt sen chứa nhiều vitamin, magie, protein, kẽm, kali và sắt nên chỉ cần ăn một chút cũng đem lại nhiều năng lượng lẫn cảm giác no, giúp mẹ bầu hạn chế nạp thêm thức ăn khác vào cơ thể. Đây chính là công dụng kiểm soát cân nặng của hạt sen, giúp các mẹ bầu không tăng cân quá mức suốt thai kỳ.
Hạt sen giúp bà bầu ngủ ngon
Giấc ngủ rất quan trọng với mẹ bầu, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não của em bé. Trong hạt sen có chứa glicozit và nhiều thành phần khác có công dụng an thần, đặc biệt là trong phần tâm sen. Khi ăn hạt sen, đặc biệt là vào buổi tối, cơ thể mẹ bầu sẽ sản sinh ra nhiều chất insulin hơn, giúp mẹ bầu dễ chìm vào giấc ngủ sâu.
Ngừa tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác thời kỳ đầu mang thai
Khi mang thai, nhất là trong thời kỳ đầu, cơ thể thai phụ có nhiều sự thay đổi về nội tiết tố. Các mẹ thường gặp những vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa mà phần nhiều là tiêu chảy.
Khi đó, hạt sen với công dụng tăng cường sự khỏe mạnh cho hệ tiêu hóa, ngừa tiêu chảy sẽ góp phần giúp mẹ bầu đủ khỏe để thích nghi dần với những thay đổi đột ngột của cơ thể. Mẹ bầu có thể tự nấu cháo hạt sen hoặc chè hạt sen,… kết hợp cùng một số loại đậu hạt khác để có những món ăn vặt vừa ngon vừa bổ dưỡng.
Tăng khả năng miễn dịch
Hạt sen mang trong mình rất nhiều loại vitamin, khoáng chất cũng như các chất chống oxy hóa. Điều này sẽ giúp bạn tăng sức đề kháng, chống lại những viêm nhiễm, nhất là bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc cảm cúm,… Quan trọng hơn là tình yêu bé nhỏ trong bụng mẹ cũng sẽ hấp thu được chúng, giúp em bé mạnh mẽ hơn.
>>Xem thêm: Hạt óc chó có tác dụng gì mà được cả thế giới suy tôn là “vua của các loại hạt”?
Tác dụng phụ khi ăn hạt sen
Về bản chất, ăn hạt sen không hề có tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều hạt sen thì sao? Và ăn hạt sen mỗi ngày có tốt không? Câu trả lời là bạn có thể ăn hạt sen mỗi ngày những chỉ với một lượng vừa phải. Nếu bạn ăn hạt sen quá nhiều hoặc tiêu thụ sai cách thì sẽ gặp phải một số vấn đề sau đây:
Ăn nhiều hạt sen sẽ gây táo bón, đầy bụng, khó tiêu
Như đã nêu, hạt sen có tác dụng chữa trị tiêu chảy, nên nếu bạn đang gặp tình trạng táo bón mà ăn nhiều hạt sen sẽ khiến tình trạng này trở nên nặng hơn. Đồng thời, hạt sen vốn rất giàu dinh dưỡng nên khi ăn quá nhiều, bạn sẽ dễ bị đầy bụng, khó tiêu cho dù hệ tiêu hóa của bạn đang khỏe mạnh. Vậy nên, dù hạt sen rất tốt nhưng hãy ăn vừa phải thôi nhé.
Ăn nhiều tâm sen sẽ gây mệt mỏi, dễ rối loạn nhịp tim
Dù công dụng an thần của tâm sen (tim sen) đã được chứng minh nhưng nếu bạn sưt dụng quá nhiều trong thời gian dài có thể gây tác dụng ngược như: mệt mỏi, loạn nhịp tim, thậm chí nặng hơn là suy giảm trí nhớ và giảm ham muốn tình dục ở cả nam lẫn nữ. Người bị bệnh về tim mạch tốt nhất không nên ăn tâm sen.
Các nhà nghiên cứu khuyên bạn nên dùng từ 1 -2 gram tâm sen mỗi ngày và không nên dùng quá 7 ngày. Sau khi sử dụng tim sen khoảng vài ngày, hãy tạm ngừng để cơ thể có thời gian tiêu thụ và bài tiết đi rồi hãy dùng tiếp.
Cách bảo quản hạt sen tươi đúng chuẩn
Hạt sen rất bổ dưỡng nhưng không phải lúc nào bạn cũng mua được hạt sen tươi, hoặc mua về nhiều nhưng bạn không thể ăn hết ngay lập tức và lại càng không thể bỏ đi. Vậy nên chúng ta cần tìm cách bảo quản hạt sen trong nhiều ngày mà vẫn thơm ngon, không bị mất dinh dưỡng.
Cùng Vườn Nhiên điểm qua 2 cách cực kỳ đơn giản để bảo quản hạt sen tươi nhé:
Phơi khô hạt sen
Đây là cách bảo quản hiệu quả để giữ lại các chất dinh dưỡng trong hạt sen. Hạt sen sau khi mua về bạn không nên rửa nước để tránh làm hỏng hạt mà chỉ cần bóc bỏ vỏ hạt màu xanh đi, giữ lại phần hạt màu trắng ở bên trong. Tiếp theo, dùng tăm lấy hết phần tâm sen ra để riêng, sau đó phơi khô hạt sen dưới ánh nắng tự nhiên khoảng 3 – 5 ngày hoặc sấy khô hạt sen rồi cất vào lọ kín.
Để có thể giữ hạt sen khô dùng quanh năm, thì cứ cách một thời gian bạn nên đem ra phơi nắng lại để tránh tình trạng ẩm mốc sẽ làm hỏng hạt. Đối với phần tâm sen bạn có thể sấy khô đi hoặc sao lên rồi cất vào lọ kín để dùng khi cần.
Hạt sen đông đá
Nếu không muốn sử dụng hạt sen khô, bạn có thể lưu trữ chúng trong ngăn đá tủ lạnh. Hạt sen đông đá khi được rã đông dần dần thì lúc nấu sẽ vẫn rất mềm và ngon. Tuy nhiên cách bảo quản này chỉ giữ hạt sen trong khoảng 2 – 3 tháng thôi, không được lâu như khi phơi khô.
Cách sơ chế hạt sen đông đá vẫn tương tự như hạt sen phơi khô, nhưng thay cho việc phơi khô hạt thì bạn chia hạt sen thành từng phần nhỏ rồi cho vào các hộp hoặc bao nilon nhỏ, bọc kín lại rồi giữ trong ngăn đá tủ lạnh. Khi nào ăn, bạn chỉ cần lấy ra bỏ xuống ngăn mát để rã động tự nhiên rồi chế biến như bình thường.
Sau khi đọc xong bài viết này, bạn hẳn đã hiểu rõ ăn hạt sen có tác dụng gì, cách bảo quản ra sao rồi đúng không ạ? Và các mẹ bầu, mẹ sau sinh hoặc có con nhỏ còn chần chừ gì nữa mà không làm vài món ăn bổ sưỡng với hạt sen để bản thân lẫn bé yêu nhà mình thưởng thức nhỉ?
>>Xem thêm video: Cách làm sữa hạt sen thơm ngon bổ dưỡng cho bé tại nhà cực đơn giản
