Mồng tơi là một trong số những loài rau dễ trồng, dễ tìm, dễ mua, vốn là món ăn vô cùng phổ biến trong mỗi bữa cơm của các gia đình người Việt. Vậy nhưng, ngoài giá trị dinh dưỡng, có lẽ hiếm người biết hết được những tác dụng không ngờ của rau mồng tơi trong chữa bệnh.
Sự công nhận của Đông và Tây Y
Rau mồng tơi hay còn gọi là lạc quỳ, mùng tơi,, với tên khoa học là Basella alba L, thuộc họ Basellaceae. Mồng tơi là loại dây leo, lá to, dày, giòn, màu xanh thẫm và có nhiều chất nhầy. Quả mồng tơi nhỏ, khi chín thì mọng nước và có màu tím than.
Tác dụng của rau mồng tơi trong chữa bệnh được viết lại sớm nhất trong cuốn “Danh y biệt lục” của vị danh y Đào Hoằng Cảnh (456 – 536), cụ thể như sau: “chủ hoạt trung, tán nhiệt” (giúp thông lợi đường tiêu hóa và giải nhiệt cơ thể). Thời xa xưa, rau mồng tơi không được người ta sử dụng để làm rau ăn như bây giờ. Mãi sau này, khi các nghiên cứu hiện đại chỉ ra thành phần dinh dưỡng của rau mồng tơi rất phong phú, thì người ta mới bắt đầu dùng để làm rau ăn.
Lá và đọt thân non của rau mồng tơi thường được sử dụng để nấu canh ăn rất mát và có tính nhuận trường. Thành phần hóa học trong mồng tơi gồm: vitamin A3, B3, chất nhầy, chất saponin và chất sắt. Ở Indonesia, người dân thường dùng mồng tơi làm thuốc chữa bệnh táo bón cho trẻ con, hỗ trợ phụ nữ đẻ khó.
Đông y thì cho rằng mồng tơi mang vị chua ngọt, tính hàn, không độc, vào 5 kinh Can, Tỳ, Tâm, Đại tràng và Tiểu tràng. Rau mồng tơi có tác dụng hoạt tràng, thanh nhiệt, giải độc, lương huyết . Đông y cho rằng rau mồng tơi tính hàn, thích hợp dùng trong mùa hè.
giới y học còn công nhận giá trị của mồng tơi trong chữa bệnh
Ngoài việc được sử dụng nhiều trong bữa ăn hằng ngày, mồng tơi còn được dùng trong một số bài thuốc chữa bệnh dân gian như đại tiện xuất huyết kinh niên, táo bón, tiểu tiện không thông, đái rắt, đái nhỏ, chứng bệnh ngực bồn chồn, đầy tức và giúp cầm máu , khiến vết thương mau lành. Theo Nam dược thần hiệu của Tuệ Tĩnh, mồng tơi còn có tác dụng hoạt thai làm dễ đẻ.
Cả Đông y và Tây y đều khẳng định tác dụng nhuận tràng của loại rau này. Nhiều nghiên cứu trong y học hiện đại cho thấy, trong rau mồng tơi chứa chất nhầy pectin rất quý để phòng và chữa nhiều bệnh. Chất nhầy pectin có công dụng nhuận tràng, đào thải chất béo, chống lại bệnh béo phì, thích hợp cho người có mỡ và lượngvđường cao trong máu.
Lợi ích không ngờ của rau mồng tơi trong chữa bệnh
Rau mồng tơi đã quá quen thuộc với mọi người, nhưng công dụng lớn của rau mồng tơi thì rất ít ai biết. Dân gian thường dùng rau mồng tơi làm rau ăn cho mát, bổ sung thêm tân dịch, tránh khô hạn và chống táo bón. Một số nơi còn sử dụng quả mồng tơi làm màu nhuộm đỏ cho các loại mứt, nếu thêm vào một ít chanh thì sẽ lên màu đậm hơn, nhưng cũng không nên cho nhiều quá.
Sau đây là một số ích lợi của rau mồng tơi trong chữa bệnh
1. Rau mồng tơi trong chữa bệnh trĩ
Đối với các trường hợp bị trĩ nhẹ, có thể sử dụng rau mồng tơi làm thuốc như sau: Lấy một nắm lá mồng tơi đem rửa sạch, giã thật nát nhuyễn cùng vài hạt muối sống. Sau đó dùng hỗn hợp này đắp vào chỗ trĩ bị sưng, đồng thời, dùng lá mồng tơi nấu canh cùng với lá diếc (chú ý ăn cả nước lẫn cái mới có tác dụng).
2. Tăng lượng sữa cho sản phụ sau sinh
Phụ nữ sau sinh nếu cảm thấy ít sữa, có thể ăn rau mồng tơi để có được nhiều sữa hơn. Trong rau mồng tơi có các vitamin A3, vitamin B3, chất nhầy, chất saponin, và chất sắt nên rất tốt cho thai phụ… Các món ăn nấu từ rau mồng tơi cùng với gà ác và đậu đen hầm nhừ, ăn khi còn nóng sẽ giúp các sản phụ ra nhiều sữa, mau chóng hồi phục sức khỏe và có làn da hồng hào, khỏe mạnh, tóc đen óng mượt.
3. Chữa núm vú sưng, nứt
Phụ nữ bị sưng nút núm vú có thể sử dụng rau mồng tơi giã nát để đắp lên ngực chữa sưng, nứt núm vú, đồng thời giải độc cho vùng cơ thể này.
4. Thanh nhiệt, giải độc và trị táo bón
Lấy một nắm rau mồng tơi rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt rồi pha thêm một ít nước đun sôi để nguội uống hết một lần. Sau một vài lần uống sẽ đại tiện dễ hơn.
Hoặc lấy khoảng 500gr rau mồng tơi, thêm mắm, muối, tương và nấu thành món canh thanh mát dùng ăn cơm hằng ngày. Sử dụng món canh vài ngày là việc đại tiện sẽ thông, không còn bị táo bón. Qua đó sẽ càng tin tưởng hơn lợi ích của rau mồng tơi trong chữa bệnh.
5. Chữa vết thương, chữa đau nhức xương khớp
Nước cốt làm từ rau mùng tơi có thể giúp nhanh lành các vết bỏng. Hầm nhừ mồng tơi với chân giò, cho thêm chút rượu dùng ăn hàng ngày sẽ giúp trị bệnh đau nhức xương khớp.
6. Chữa yếu sinh lý nam giới
Cho hỗn hợp Rau mồng tơi, rau má, rau ngót và bộ lòng gà hoặc vịt vào nấu canh, ăn khi đang nóng sẽ giúp trị hiệu quả chứng yếu sinh lý ở nam giới.
7. Chữa di mộng tinh
Rau mồng tơi và đậu nành, lạc, lấy mỗi thứ một nắm nấu với 1-2 kg xương heo (xương ống tốt nhất). Hầm kỹ xương heo trong nồi áp suất rồi mới cho đậu lạc vào, sau đó cho rau mồng tơi vào và nấu thêm 10 phút. Có thể rắc thêm tiêu bột, nước tương, nước mắm. Ăn khi đang nóng, ăn xong uống nước nóng. Kiên trì với bài thuốc này, bệnh nhân sẽ nhận rõ những khả năng kỳ diệu của mồng tơi trong chữa bệnh
8. Chữa hoạt tinh
Trường hợp tinh xuất quá nhanh và sau khi giao hợp thường bị mệt mỏi đuối sức, xanh xao có thể dùng bài thuốc với rau mồng tơi nhứ sau:
Rau mồng tơi một nắm, rau dền tía một nắm nấu với một đôi bầu dục để nguyên lớp mỡ và vỏ bọc (không bóc vỏ), cho thêm gia vị. Ăn nóng xong uống nước trà gừng nóng sẽ giúp tăng hiệu quả trị bệnh. Trước khi đi ngủ ăn 1 thìa mè đen (đã rang thơm), chú ý nhai kỹ nhuyễn rồi nuốt. Sau đó, uống một chén nước cơm rượu sẽ càng có hiệu quả cao hơn.
9. Giúp da dể tươi hồng
Rau mồng tơi còn rất hữu dụng đối với phụ nữ trong việc dưỡng da. Ăn mồng tơi giúp lưu thông khí huyết, nhuận tràng, da dẻ mịn màng, tươi trẻ. Hoặc chị em có thể dưỡng da, chống thô ráp da, làm mịn nếp nhăn ở mặ bằng cách lấy vài lá mồng tơi non đem giã lấy nước cốt, cho thêm vài hạt muối, thoa thật đều lên da mặt vài lần trước khi đi ngủ.
Hiệu quả từ bài thuốc này sẽ giúp chị em tin tưởng hơn về khả năng thần kỳ của mồng tơi trong chữa bệnh
Sử dụng 1 con Gà ác, 1 nắm lá mồng tơi và 1 nắm đậu đen để ninh nhừ cùng nhau. Sau đó, ăn nóng cả nước lẫn cái. Tuần ăn từ 1 đến 2 lần. Ăn cho đến khi thấy có kết quả thì cho thêm một nắm đậu nành, 2 nắm đậu phộng. Món ăn này cũng rất tốt cho những người bị đau dạ dày, ợ chua.
11. Giảm chất béo, cholesterol
Chất nhầy trong rau mồng tơi có tác dụng hấp thụ cholesterol. Cholesterol nội sinh laabx ngoại sinh đều bị giữ lại trong ruột. Vì cholesterol bị khóa hoạt tính nên các chất béo trong thực phẩm không thể thấm được qua màng ruột, cholesterol sẽ bị thải ra ngoài qua phân. Do vậy, ăn rau mồng tơi giúp thải chất béo, tốt cho người có mỡ và lượng đường trong máu cao.
12. Chữa hơi thở nóng khó chịu
Khi bị mắc chứng mũi thở phì phò ra hơi nóng khó chịu, bạn có thể dùng rau mồng tơi thái nhỏ cùng cua đồng giã nát lọc bã nấu canh ăn vào các buổi trưa. Bạn sẽ thấy rõ lợi ích của mồng tơi trong chữa bệnh.
13. Trị chảy máu cam
Mồng tơi tươi đem giã nát rồi lấy bông thấm vào nước cốt, sau đó nhét vào lỗ mũi bên chảy máu, máu sẽ cầm ngay lập tức.
14. Chữa chứng đầy bụng
Rau mồng tơi 50gr, rau đay 50gr, khoai sọ 1 củ (đã bóc vỏ thái nhỏ) nấu canh ăn trong vài ba ngày. Hoặc dùng 4 loại rau sau đây với lượng bằng nhau để nấu thành món canh thanh mát: rau mồng tơi, rau đay, rau má, rau khoai.
15. Chữa đinh nhọt
Lấy lá rau mồng tơi tươi đem giã nát và đắp vào chỗ bị bệnh, ngày thay 2 – 3 lần sẽ chữa được đinh nhọt trên cơ thể
16. Chữa trị chứng đi tiểu nóng buốt
Sử dụng lá mồng tơi giã nát, vắt lấy nước cốt rồi pha thêm một ít nước đun sôi để nguội và vài hạt muối. Hỗn hợp này dùng để uống vào buổi sáng. Bã rau mồng tơi sau khi giã nát lấy nước cốt thì dùng để đắp vào phần bụng dưới (chỗ bàng quang). Sử dụng kết hợp ăn và đắp như thế sẽ thấy rõ tác dụng của rau mồng tơi trong chữa bệnh đối với chứng đi tiểu nóng buốt.
Video: Tác dụng của mồng tơi trong chữa bệnh
