Ngò rí là một loại rau gia vị vô cùng phổ biến ở nước ta. Thế nhưng, ít ai biết được những lợi ích sức khỏe từ ngò rí – loài thảo dược có khả năng trị bệnh tuyệt vời.
>>Xem thêm: 9 công dụng làm đẹp của Cần tây ít ai biết
Ngò rí là gì?
Ngò rí (hay còn gọi là rau mùi, ngò ta) là cây thân thảo thuộc họ Hoa tán, tên khoa học là Coriandrum sativum.
Chiều cao trung bình của ngò rí khoảng từ 20 – 60cm, thân khá mảnh, lá bón có màu lục tươi; các lá ở phía dưới chia thành phiến hình trái xoan và có răng; các lá ở phía trên chia ra thành nhiều tu nhỏ.
Ngò rí thường dùng làm gia vị hoặc trang trí trên các món ăn nhờ màu xanh tươi và hương thơm của lá. Ngoài ra, ngò rí còn là một vị thuốc vì có chứa một lượng lớn các vitamin và khoáng chất cực kỳ tốt cho sức khỏe.
Lợi ích sức khỏe từ ngò rí
1. Khử các kim loại nặng trong cơ thể
Theo một nghiên cứu công bố tại Tạp chí Acupuncture & Electro-therapeutics Research thời gian gần đây, việc dùng thường xuyên ngò rí (dưới hình thức rau tươi, nước ép tươi hay nấu chín) có tác dụng loại bỏ lượng thủy ngân lẫn chì ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu, giúp giảm các triệu chứng chóng mặt từ việc bị phơi nhiễm thủy ngân.
2. Chống các loại viêm nhiễm
Do có chứa cineole và axit linoleic (những dưỡng chất mang lại tác dụng chống viêm) nên ngò rí cần được bổ sung trong những bữa ăn hằng ngày của các bệnh nhân bị viêm khớp.
3. Ngăn ngừa thiếu máu
Thường xuyên ăn rau mùi sẽ giúp bổ sung cho cơ thể một lượng lớn vitamin C, A, B1, B2 lẫn chất sắt, từ đó giúp ngăn ngừa và điều trị thiếu máu một cách an toàn, hiệu quả.
4. Giảm lượng cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt
Nếu thường xuyên uống nước ép hoặc ngò rí, các hợp chất có trong ngò rí như axit linoleic, axit stearic, axit palmitic, axit oleic, và axit ascorbic (vitamin C) có công dụng làm giảm thiểu các cholesterol xấu bám vào thành động mạchl ẫn tĩnh mạch, đồng thời gia tăng lượng cholesterol tốt trong máu, giúp bảo vệ tim mạch.
5. Khắc phục các vấn đề tiêu hóa
Theo TS. James A. Duke – chuyên gia sinh học thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ, tác giả của nghiên cứu mang tên The CRC Handbook of Medicinal Herbs (Sổ tay sử dụng thảo dược CRC) thì khi thấy khó chịu hoặc đau dạ dày, nên uống một ly nước ép lá rau mùi để cảm thấy dễ chịu ngay lập tức.
Ngoài ra, rau mùi chứa dồi dào chất borneol và linalool, có tác dụng trợ giúp tiêu hóa, trị các chứng rối loạn tiêu hóa như ăn không tiêu, nôn mửa, kiết lỵ, viêm gan và viêm ruột kết. Sử dụng rau mùi cũng rất hiệu quả trong việc điều trị bệnh tiêu chảy (gây ra bởi các loại vi khuẩn và nấm) vì các hợp chất cineole, borneol, limonene, alpha pinene và beta phelandrene trong rau mùi có tác dụng chống vi khuẩn rất mạnh.
Và cũng nhờ tính chất kháng khuẩn mà việc ăn rau mùi thường xuyên sẽ mang lại hơi thở thơm tho, hạn chế các chứng bệnh viêm loét miệng.
6. Trị bệnh đậu mùa
Tinh dầu của rau mùi có chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng giúp chống vi khuẩn, chống nhiễm trùng và giải độc cho cơ thể. Ngoài ra, sự hiện diện của vitamin C và chất sắt có trong rau mùi còn giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, từ đó giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh đậu mùa một cách hiệu quả.
Hơn nữa, rau mùi còn có khả năng giúp làm dịu các cơn đau và hỗ trợ bệnh nhân bị đậu mùa nhanh phục hồi sức khỏe.
7. Giúp củng cố trí nhớ, ổn định tinh thần
Theo như những nghiên cứu mới của các nhà khoa học thuộc ĐH Liên bang Rio de Janeiro (Brazil) đã cho thấy apigenin – một hoạt chất có nhiều trong rau mùi – giúp hình thành và hỗ trợ tăng cường sự kết nối giữa các tế bào thần kinh ở trong cơ thể người.
Hoạt chất này còn có tác dụng đặc biệt trong việc giúp hỗ trợ các tế bào gốc biến đổi thành tế bào thần kinh chỉ trong 25 ngày; các tế bào thần kinh này khi được cho thêm apigenin đã phát triển mạnh mẽ và tinh vi hơn so với những tế bào bình thường. Sự phát triển các tế bào thần kinh này giúp ích rất nhiều trong việc củng cố trí nhớ và học tập.
Theo các chuyên gia ở ĐH Suresh Gyan Vihar (Ấn Độ), nên xịt một ít tinh dầu được chiết xuất từ rau mùi trong phòng để giảm cảm giác bồn chồn, lo âu, ổn định tinh thần khi bị hoảng loạn (mà không cần dùng đến thuốc an thần).
8. Điều hòa kinh nguyệt
Bằng cách kích thích và làm cân bằng các nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ, ngò rí hỗ trợ làm dịu các cơn đau bụng kinh và giúp điều hòa kinh nguyệt.
9. Phòng ngừa bệnh đái tháo đường
Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Journal of Food Science (Mỹ), rau mùi còn được xem là một trong những thảo dược chống bệnh đái tháo đường nhờ đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ và khả năng cân bằng đường huyết cũng như giúp giảm cholesterol (mỡ máu). Kết luận trên đã được rút ra từ những nghiên cứu trên chuột. So sánh với tác dụng chống đái tháo đường của rau mùi với tác dụng lâm sàng của thuốc glibenclamide.
Kết quả, rau mùi không chỉ bảo vệ chức năng của gan, mà còn giúp làm hạ đường huyết, hạn chế tình trạng máu nhiễm mỡ và hiệu ứng chống oxy hóa, giúp làm giảm được bệnh đái tháo đường ở những con chuột đã mắc bệnh.
10. Chăm sóc mắt
Rau mùi có chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin A, C và các khoáng chất như phốt-pho… giúp ngăn chặn được sự lão hóa sớm ở mắt, từ đó giúp phòng ngừa tình trạng thoái hóa điểm vàng và làm dịu căng thẳng cho mắt.
Ngoài ra, cây rau mùi còn làm tăng hương vị cho thức ăn, giúp cung cấp nguồn bổ sung như mangan, vitamin A và B-9 (folate), vitamin K cần thiết cho cơ thể, giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh cục máu đông và giúp xương chắc khỏe.
Toàn cây rau mùi có tinh dầu với thành phần chính là coriandrol (65 – 70%) thường được dùng làm nước hoa, nước gội đầu, làm rượu, ướp chè. Hạt tươi quả mùi hắc nhưng sấy lên thì lại có mùi thơm dễ chịu. Tính năng hữu dụng của rau mùi trong Đông – Tây y tương tự các cây cỏ có tinh dầu như: gây hưng phấn thần kinh, kích thích ăn ngon miệng, kích dục, tăng trí nhớ, tiêu hóa tốt hơn, chữa nôn trướng bụng (gây đánh trung tiện), giảm đau răng đau thắt dạ dày ruột.
Ngoài ra, cây rau mùi cũng có chứa nguồn vitamin A, vitamin C, vitamin K, vitamin B và các khoáng chất quan trọng cho cơ thể như canxi, sắt, kali, mangan và natri.
Tác dụng phụ của rau mùi
Trong một số trường hợp, ngò rí cũng có những tác dụng phụ không mong muốn.
Không tốt cho người bệnh gan
Rau mùi chứa một số tinh dầu dễ bay hơi làm kích hoạt các cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể. Vì vậy, nếu ăn nhiều rau mùi, thì các thành phần trong rau sẽ làm việc ngược lại, tăng bài tiết mật và cuối cùng là làm tổn hại đến gan.
Không tốt cho người mắc bệnh dạ dày
Rau mùi được biết đến như là một loại thảo dược chữa các vấn đề về đường tiêu hóa. Nhưng nếu quá lạm dụng nó, dạ dày có thể sẽ gặp rắc rối, kéo theo đó là các hiện tượng rối loạn tiêu hóa khác nhau.
Theo một báo cáo y tế, sử dụng 200ml chiết xuất rau mùi trong vòng 1 tuần liền gây ra các triệu chứng như hình thành khí trong bụng, đau dạ dày, đau bụng, nôn mửa, thậm chí di chuyển không vững.
Không tốt cho phụ nữ mang bầu
Phụ nữ mang thai không nên ăn quá nhiều rau mùi vì có thể làm ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của các bé. Một số thành phần có trong cây rau mùi có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của tuyến sinh dục phụ nữ, gây nguy hiểm cho phụ nữ có thai và sức khỏe thai nhi đang phát triển trong bụng mẹ.
Không tốt cho nam giới
Ăn rau mùi thường xuyên sẽ giảm lượng testosterone – hormone sinh dục nam, từ đó khiến khả năng sản xuất tinh trùng cũng yếu đi. Đặc biệt, nếu khi sử dụng vào ban đêm sẽ gây ra hạn chế lớn về khả năng tình dục, dẫn đến tình trạng “trên bảo dưới không nghe” ở nam giới.
Một số cách dùng rau mùi chữa bệnh
Dùng khi bị sởi
Trước mùa sởi, lấy cây rau mùi già rửa sạch, hong gió cho khô để nấu nước tắm, giặt quần áo cho trẻ 1 – 2 tuần một lần. Khi bị sởi, nên dùng lá hoặc hạt giã nhỏ, nhuyễn, với ít rượu trắng, cho vào gói vải xoa nhẹ lên người thứ tự từ trên xuống tay, chân (trừ mặt) hoặc phun bằng miệng (sau khi đã súc sạch miệng) xong mặc áo kín, tránh giò lùa. Bên trong uống nước sắc rau mùi tươi.
Dùng cho người thiếu sữa, mất sữa
Phụ nữ sau sinh nếu bị thiếu sữa, mất sữa thì nên lấy lá rau mùi khô 50 g, hạt mùi 20 g, sắc đặc uống mỗi lần 1 chén, ngày 2 lần.
Hoặc có thể lấy 12g hạt mùi đun lấy nước. Dùng nước này nấu cùng 30g gạo nếp lức, nấu thành cháo ăn hàng ngày.
Làm đẹp da
Lấy toàn cây mùi già (thân, cành, lá, hoa, quả, rễ) nấu nước tắm làm cho da trở nên mềm mại, sáng đẹp, thơm, dùng gội đầu thường xuyên tóc sẽ đen, dài. Nếu sắc đặc chữa tàn nhang, nốt ruồi trên mặt bằng cách xoa, đắp.
Lưu ý: Khi đang dùng các thuốc đông y như: bạch truật, đan bì, đang bị loét dạ dày thì nên kiêng rau mùi.
>>Xem thêm: 1 nắm rau mùi nám tàn nhang đen kít chi chít như U50 cũng thành gái 18
